ÜnlüGastronomiŞehirleri
Yerel mutfağıyla öne çıkan bir kentin çok güçlü bir tarihi geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Yüzyıllardır tam bir medeniyet kaynağı olan Anadolu, tadına doyulmayacak bir mutfak zenginliğine sahip. Bu zenginlik haliyle birçok kenti müthiş bir gastro-turizm cazibesi haline getiriyor. Haydi bizimle birlikte lezzet dolu bir yolculuğa çıkın…
GastronomiŞehirleriNeDemek?
Gastronomi, en kısa tanımıyla yemek bilimi anlamını taşıyor ve bir şehir sahip olduğu yemek kültürüyle diğerlerinden bir adım öne çıkıyorsa bu durum gastronomi alanında kıymetli olduğunu gösteriyor. UNESCO, belirlediği kriterlere göre her sene gastronomi şehirlerini seçiyor. Bu büyük unvanı edinen şehrin ise tanınırlık ivmesi her yanıyla sürekli gelişme kaydediyor. Bunun sonucunda bu şehirlerin hem turizm hem de ekonomik açıdan güçleniyor.
Peki, bir şehir nasıl olur da UNESCO gastronomi şehirlerine girer diye sorduğunuzu duyuyoruz. Bu sorunun yanıtı ise birkaç basamaklı; öncelikle şehrin gelişmiş bir yemek kültürüne sahip olması ve kendine has malzemeleri ile pişirme teknikleri olması gerekiyor. Aday şehirde gastronomi alanında etkinliklerin düzenlenmesi ve yerel tarafından bu etkinliklerin desteklenmesi de bir diğer etken. Ayrıca tüm bunlara bağlı olarak kentte yemek endüstrisinin gelişmiş ve buna bağlı bir pazarın oluşmuş olması gerekiyor. Yemeklerin hazırlanma sürecinde sürdürülebilirliğe özen göstermek de listeye dahil olma konusunda etkileyici faktör.
Türkiye’nin Gastronomi Şehirleri Nelerdir?
Medeniyetlerin gelişim kaynağı Anadolu, UNESCO için gerçek bir hazine. Bunun doğal bir getirisi olarak da Türkiye’nin birçok kenti UNESCO’nun dikkatlerini üzerinde topluyor. Zengin bir kültür, tarih ve mutfağa sahip olan şehirlerde misafirler sıcakkanlı bir topluluk tarafından karşılanıyor. Ülkemiz, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı projesinde 2021 yılı itibariyle gastronomi alanında tam 8 şehir ile yer alıyor. Bu kentleri sıralayacak olursak; Gaziantep -2015, Hatay -2017, Afyonkarahisar -2019, Adana -2021, Balıkesir -2021, Diyarbakır -2021, Kayseri -2021, Konya -2021.
Gaziantep
Gastronomi turizmi denildiğinde akla ilk gelen duraklardan birisi olan Gaziantep, yerel lezzetleri ile dünya çapında ünlü bir kentimiz. Baklavanın doğduğu topraklar olan Gaziantep’teki baklavacıların tüm dünyaya üretim yaptıklarını söyleyebiliriz. Konuya tatlıdan girdik ancak bu kent kebapları ile de en çok üne sahip destinasyonlardan birisi. Her türlü damak zevkine hitap eden Gaziantep’te et severler için mükemmel kebaplar, et yemekleri, içli köfteler yer alırken vejetaryen olanlar içinse harika lezzetli sebze yemekleri, mezeler ve hamur işleri bulunuyor. Gaziantep’e gittiğimizde ne yiyebiliriz diye soracak olursanız da size önerilerimiz arasında Antep baklavası, beyran, Nizip lahmacunu, malhıtalı köfte, kebap çeşitleri, katmer, alinazik, küşleme, analı kızlı çorba ve yuvalama.
Hatay
Anlatmadan önce soralım, lezzet rüyası yaşamaya hazır mısınız? Hatay’ın merkez ilçesi Antakya’da keşfedilecek birbirinden güzel mekan var! Yüzyıllardır birçok kültürün parmak izini halen taşıyan Hatay’ın mutfağı sizi büyüleyecek. Arap, Fransız, Osmanlı ve Orta Doğu mutfaklarının bir harmanı olan bu yerel mutfakta 650’den fazla özgün tarif bulunuyor. Antakya’ya gelmişken tüm lezzetlerini deneyimleyelim diyorsanız üç günden fazla vakit ayırmanız gerekecek. Et yemekleri, kebaplar, sebzeli sulu yemekler, mezeler, tatlılar ve daha birçok lezzeti tatmak için bu kentten çağrılıyorsunuz! Biraz da burada tatmanızı önereceğimiz lezzetlerden birkaçını sayacak olursak tepsi kebabı, borani, belen tava, döner, fellah köftesi, erik kebabı, içli köfte, kaytaz böreği, çökelek salatası, biberli ekmek, döner, mutebbel, köbe ve şişperek diyebiliriz.
Afyonkarahisar
Halk dilindeki yaygın anılan ismiyle Afyon, zengin bir yemek kültürüne sahip öyle ki burada Avrupa, Asya, Yunan, Osmanlı ve Selçuklu mutfağının miraslarını taşıyor. Lezzetli yemek yiyebileceğiniz şehirlerimizden birisi olan Afyon aynı zamanda bir gastronomi festivalleri şehri. Düzenlenen festivallerde katılımcılar yerel mutfakla birlikte kültürlerini de paylaşıyorlar. Patlıcan ve etin ayrıcalığı olan kentte meşhur olan yemekler arasında etli bamya çorbası, patlıcan böreği, ilibada dolması, göce köttüsü, asma yaprak sarması, tandır çorbası, sakala çarpan çorbası, arabaşı çorbası, bamya çorbası, tandır kebabı, patlıcan kebabı, keşkek, Afyon sucuğu, lokum, hurma tatlısı, kaymak, kaymaklı ekmek kadayıfı, ağzı açık, bükme yer alıyor.
Kayseri
Kayseri denildiğinde kuşkusuz aklınıza ilk gelen lezzetler mantı ve pastırma olacaktır. Ancak bu gastronomi şehrinde bambaşka lezzete sahip bir çok farklı yemek var. Adım attığınızda hem zengin kültürü hem de görkemli Erciyes Dağı ile dört koldan sizi sarmalayan Kayseri yılın dört mevsimi ayrı bir güzelliğe sahip. Şehrin hemen köşesinde ayrı bir lezzet tutulmasına yakalanabilirsiniz bizden söylemesi! Kayseri’ye has lezzetler arasında Kayseri mantısı, tepsi mantısı, pirov mantısı, yağ mantısı, develi cıvıklısı, pöç, yağlama, Kayseri tavası, pehli, fırınağzı ile asude tatlısı ve nevzine tatlısını sayabiliriz.
Konya
Etkisi tüm dünyaya yayılan Mevlana ile öne çıkan Konya, sahip olduğu zengin kültürün yanı sıra gastronomi dünyasında da kendine haklı bir yer ediniyor. İlmek ilmek işlenen tarihi kültürünün en büyük faktöründen söz edecek olursak yüzyıllardır konumu nedeniyle ticaret yollarına yakın oluşu diyebiliriz. Selçuklular döneminde başkent olan kent ayrıca birçok önemli medeniyetin de izlerini taşıyor. Sıra Konya lezzetlerini saymaya geldiğinde listede birbirinden harika yemekler var bunlar; etli ekmek, sac arası, tirit, su böreği, arabaşı çorbası, höşmerim, fırın kebabı, yağ somunu, kuru bamya çorbası, zerde, pastırma ve Konya küflü peyniri.
Diyarbakır
Mezopotamya kültürünün önemli noktalarından birisi olan Diyarbakır, yüzyılların birikimiyle müthiş bir kültür geçmişine sahip. Burada yemek kültürünün en öne çıkan özelliği için ikram diyebiliriz. Diyarbakır’da bir mekana yemek için oturduğunuzda gelen ikramlardan hangisini yiyeceğiniz konusunda kararsız kalabilirsiniz. Gastronomi alanında da etkinliklerin düzenlendiği kentte 2022 yılının mart ayında ‘Mezopotamya Turizm ve Gastronomi Fuarı’ düzenlenecek. Bu fuara katılarak Diyarbakır mutfağının en lezzetli yemeklerini deneyimleyebilirsiniz. Bölgede hakim olan kebap kültürü burada ciğer kebabı ile ön plana çıkıyor. Oldukça renkli bir mutfak kültürüne sahip olan kentte kendine has sebze yemekleri, çorbalar, et yemekleri ve tatlılar bulunuyor. Kentin gastronomi dünyasına ait yemeklerinden tatmanızı önerdiklerimiz arasında ciğer kebabı, duvaklı pilav, mahlepli Diyarbakır çöreği, nardanaşı, patlıcan dizme, cartlak kebabı, çiğ köfte, kaburga dolması, ayvalı kavurma, sıkma, mumbar dolması, hıncık, dolma, gevre, burma kadayıf, tırşik, hıllorik, pıçık ve meftune bulunuyor.
Adana
Türkiye’nin lezzetleriyle ünlü gastronomi şehirleri listemizin sonunda kebap diyarı Adana da bulunuyor elbette! Adana yerel lezzetleri yanı sıra tarihi ve halkı ile oldukça renkli bir kişiliğe sahip. Kentin gastronomi yapısından söz edecek olursak burada etli yemekler öne çıkıyor. Dünyaya nam salan Adana kebabının yanı sıra her damak tadına hitap eden birçok yerel tarif de bulunuyor. En ünlü Adana yemekleri arasında Adana kebabı, ciğer şiş, şebit mantısı, yağ mantısı, fellah köftesi, şırdan, kırkkat, mumbar, şalgam, Hint inciri, bici bici, cezerye, cevizli sarı burma tatlısı, analı kızlı çorbası, Adana lahmacunu, sıkma ve ekşili topalak bulunuyor.
Peki Şanlıurfa'nın 12 bin yıllık gastronomi hayatı yokmu? Bunların sebebi nedendir bugüne kadar yapılan yanlış girişim yanlış etkinlikler nedenleriyle gastronomi şehri olamadık ve yanlışlıklar devam edilir ve desteklemeler verilmediği taktir'de gastronomi şehri asla olamayacağız.
Urfahabermerkezi.com/ ChefFatihKaplan
