Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) akaryakıt sektöründe uygunsuz fatura kullanımının önüne geçmek ve vergi kaybını engellemek için geliştirdiği, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin (UTTS) tüm altyapı çalışmaları tamamlandı. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren vergi mükellefleri için zorunlu olacak olan UTTS’de ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarında yapılacak kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması hedefler arasında.
Vergi mükelleflerinin de 2025 yılı başından itibaren akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmeleri için kullandıkları araçlara Taşıt Tanıma Birimleri’ni bu yıl içerisinde taktırmaları zorunlu olacak. UTTS, akaryakıt alan tüm araçların plakalarını otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu plaka bilgisinin yer almasını sağlayarak, araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulaması ve buna bağlı olarak meydana gelen vergi kaybı engellenecek.
BU YIL TAKTIRILACAK
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu kişi ve kuruluşların, işyerlerine ait veya kiraladıkları taşıtlara Taşıt Tanıma Birimi’ni (TTB) 31 Aralık 2024 tarihine kadar taktırmaları zorunlu olacak.
Sistem kapsamında vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmek için akaryakıt alışverişleri sırasında, UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) fişi almakla da ayrıca yükümlü olacak. 31 Aralık 2024 tarihinden sonra UTTS’den düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak ve vergi indirimi sağlanmayacak.
KAYIT VE KURULUM AŞAMASI TAMAMLANIYOR
Sistemin www.utts.gov.tr adresli internet sitesi üzerinden Mart ayında paydaşların kullanımına açıldı. Sistemde, ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarında yapılacak kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanmasını hedefliyor. Taşıtlara TTB montajını Yetkili Taşıt Montaj Firmaları, akaryakıt istasyonlarına TTO ve güvenlikli haberleşme cihazının kurulumunu ise yalnızca Yetkili İstasyon Montaj Firmaları tarafından yapıla bilinecek.
PLAKA BİLGİSİ MANUEL GİRİLEMEYECEK
Türkiye’de bugün trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıt bulunmakta. Bu taşıtların yaklaşık sekiz milyonu akaryakıt harcamalarını gider göstererek sahiplerine vergi indirimi almalarını sağlıyor. Bunların da yaklaşık üç milyonu ticari Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) bulunan araçlar.
Günümüzde yakıt harcamalarını gider olarak göstermek için araçların kiralama yoluyla edinilmesi veya işletmeye dâhil olması ve işte kullanılması gerekiyor. Mevcut sistemde akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisini istasyon görevlisi tarafından elle, manuel olarak giriyor. İşlem sırasında taşıta ait olmayan bir plakanın bilgisi girilerek usulsüz faturalar da oluşturulabiliyor. Uygulamadaki bu boşluğu kullanan bazı mükellefler, kullanmadıkları ya da kullandıklarından fazla akaryakıt harcamasını faturalandırıyor. Bu fatura gider olarak gösterildiğinde vergiden düşülüyor. UTTS ile 2025 başından itibaren bu tür vergi kayıpları tamamen engellenmiş olacak.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
- UTTS kapsamında yükümlü kılınmış bulunan taşıtların, yakıt depo girişlerine Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılaak, taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak.
- Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihaz, şifre çözümleme işlemleri, iletişim modülündeki Güvenlikli Haberleşme Anahtarı ile yapılacak.
- Böylece UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum işleminde, taşıt plaka bilgisi otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye aktarılacak, fatura ve satışa ilişkin veriler UTTS’ye işlenecek.
- Bu taşıtlar için plaka bilgisinin sisteme el ile girilmesi artık mümkün olmayacak.
