Son yıllarda vatandaşlar, yaşadıkları saç dökülmelerine ve cilt rahatsızlıklarına karşı kimyasal ilaçlar yerine doğal ürünlere yönelmiş durumda. Bu ürünlerin arasında en çok öne çıkan ürün ise Güneydoğu Anadolu bölgesinde üretilen bıttım sabunu yer alıyor. Faydaları saymakla bitmeyen bıttım sabunu, egzama, mantar ve birçok cilt sorununu tedavi etmekte kullanılıyor.
Bıttım sabunu, son yıllarda oldukça revaçta. Popülerliğinin artmasıyla bıttım sabununun da kalitesiz ve sahteleri piyasaya sürülmüş durumda. Bu nedenle bıttım sabunu alırken güvenilir bir yerden almak ve sabunun el yapımı olmasına dikkat etmek gerekiyor.
Şanlıurfa’da Sarayönü Caddesinde 30 yıldır bitkisel ürünler satan esnaf Mustafa Dinanet, bıttım sabununun yapılışını, faydalarını ve zararlarını anlattı.
SAÇ VE CİLT RAHATSIZLIKLARINA BİREBİR
Dinanet, menengiç ağaçlarından elde edilerek yapılan bıttım sabununu Siirt’ten getirip sattığını belirterek, sabuna son yıllarda rağbetin arttığını vurguladı. Dinanet, şunları söyledi:
“Bıttım sabunu Siirt yöresinde yetişen yabani fıstığın yağıyla yapılan bir sabundur. Çok eski zamanlardan beri yapılan bu sabun türü, son zamanlarda çok yaygın oldu. Ben 4-5 yıldır bu ürünü getirip satıyorum. Alanlar çok memnun, faydasını gördükleri için tekrar tekrar gelip alıyorlar.”
Bıttım sabununun iki çeşidi olduğunu belirten Dinanet, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunlardan biri sarı bıttım sabunu, diğeri yeşil bıttım sabunu. Sarı bıttım sabunu yağlı cilt, yağlı saçlarda bir temizleme, arındırma ve fayda sağlıyor. Sarı bıttım sabunun faydaları ise saymakla bitmiyor. Saçta dökülme ve yıpranma varsa dökülmeyi giderip yıpranmayı onarıyor, saç köklerini güçlendiriyor ve saç köklerinde gelişmemiş ince tüy halinde olan saçları düzenli kullanımda iyileştiriyor. Yanlış anlaşılmasın, yeniden saç çıkarma değil de var olan saçları güçlendiriyor. Bunlar dışında ciltte egzama, mantar ve kaşıntı varsa onları tedavi etme olanağı sağlıyor.
Yeşil bıttım sabunu kuru ciltlerde etkili. Vücuda nemlilik, ferahlık ve canlılık veriyor. Bu da saç köklerini güçlendiriyor, dökülmeyi durduruyor, yıpranmayı onarıyor. Kısacası faydaları saymakla bitmiyor.”
DİNANET: UCUZ BITTIM SABUNLARINA DİKKAT EDİN
Piyasada çok sayıda sahte bıttım sabunu olduğunu dile getiren Dinanet, “Piyasada bıttım sabunu adı altında çok ucuza satılan malzemeler var. Onların yağ oranı düşük olduğu için fiyatı da düşüktür. Ben ise güncel fiyat olarak 200 liraya satıyorum. İnternette 250-300 liraya satan var. Siirt’te ise 800-1000 liraya kadar satan vardır. Her yörede kendine göre bir fiyat koymuşlar. Ben burada kilogramını 200 liradan satıyorum. Alanlar memnun oldukları için fiyatta bakmıyorlar. Sabunlar bana geldiğinde dikdörtgen ya da yuvarlak şeklinde oluyor ben kendim kesiyorum. Zararı veya yan etkisini hiç duymadım ama insandan insana değişir tabii ki. Herkesin vücut yapısı bir olmadığı için bazılarından istenilen faydayı sağlamayabiliyor” diye konuştu.
BITTIM SABUNUNUN YAPILIŞI
Toplanan bıttımlar, tane tane ayıklanarak çürük gibi olanlar çıkarılır. 10 gün kuruması beklenen bıttımlar daha sonra öğütülerek orta sıcaklıkta suyla yoğurulur.
Özenle yapılan yoğurma işlemi genellikle 2 saat sürer. Biten yoğurma işleminden sonra çıkan yağlar ayrı bir kenara alınır. 1 gece boyunca orta sıcaklıkta olan bölgede bırakılan bıttımlar, süzülmesi sağlanır. Kazan yakılarak içerisine alınır.
Su kaynadıkça azar azar bıttım yağı ilave edilip karıştırılır. Kazandaki su bu sayede buharlaştırılarak kazanda kalan yağ atılır. Ezilmiş ve yoğrulmuş bıttımlarda ki yağlı karışım karıştırıldıkça su buharı yüzeyden buharlaşırken; bir miktar su yüze çıkar ve alınıp bir kaba konulur. Yağlı çözeltiden su yüzeyine çıkmaya devam ettikçe bu işlem devam edilir. Bu işlem bittikten sonra kazanda kalanlar atılarak kazan temizlenmeye alınır.
Kazan yıkanıp temizlenir tamamen, bıttım kabuklarından arındırılır. Bıttım yağının bulunduğu kazan kaynamaya devam ederken; bir başka kapta 24 litre su ile sabunlaşma reaksiyonlarının şimdilerde kimyasalı olan 5 kilo Poyet Kostik karıştırılarak bir çözelti hazırlanır. Yaklaşık 12-16 saat boyunca kazandaki karışım kaynatılır bu sürenin sonunda sabunlaşma reaksiyonu sonlanır sabun toplanır sabunu daha sıcakken soğumadan yarı sıvıyken kazandan alınıp kaplara konulur kaplara konulan bıttım sabunları açık havada 3 gün boyunca bekletilir. Daha sonra kullanıma hazır hale getirilerek satışa sunulur.
