ŞANLIURFA – Bin yıllık bir geçmişi olduğu belirtilen kavurga, bilinen en eski çerezlerden biri olarak dikkat çekiyor. Halk arasında ‘kılenek’ olarak da tabir edilen çerez ürünü geleneksel ve yöresel bir kuru yemiş. Şanlıurfa’da da geçmiş dönemlerde özellikle kış mevsiminde uzun gecelerde yemekten sonra çerez olarak tüketilen kavurga, hazmının kolay olması ve vücudu soğuktan koruma özelliğiyle günümüzde hala popülerliliğini koruyor.
Şanlıurfa’da kuruyemişçilerde zengin içeriği bulunan, besin değeri yüksek kavurganın kilosu 60 liraya satılıyor.
İZOL: ESKİ BİR KÜLTÜR VE GELENEK
BİHA’ya konuşan vatandaşlardan Abdullah İzol, özellikle soğuk kış gecelerinde çerez olarak yenilen kavurganın eskiden neneleri tarafından hazırlandığını söyledi.
“Kavurga eskilerde ‘kılenek’ olarak biliniyordu” diyen İzol, kavurganın içerisinde buğday, kendir tohumu, menengiç, karpuz çekirdeği ve leblebi bulunduğunu belirtti. İzol, “Kavurgayı eskiden nenelerimiz yapardı. Uzun kış gecelerinde çerez niyetine yeniyordu. Kavurga eski bir kültür ve gelenek. Bu ürün Urfa’ya has. Bu zamanda çerez çeşitleri bolluğundan dolayı kavurga biraz geriye düştü diyebilirim” dedi.
Özellikle Z kuşağının kavurganın ne olduğunu bilmediğini belirten İzol, “Şimdiki neslin çoğu kavurganın ne olduğunu bilmez. Kavurga stres attırır ve yorgunluğa iyi gelir. Kavurga içindeki ürünler zengin olduğu için ilaç niyetine de yenilebiliyor. Geçmiş zamanlarda çok bir şey olmadığı için insanlar kavurgaya çok talep ederdi. Evlerde hep kavurga yapılırdı. Bu zamanda çerez çeşitleri bolluğundan kavurga unutuluyor. İnsanlar yavaş yavaş tanımaya başladı” diye konuştu.
TEKATLI: ŞİMDİKİLER KAVURGANIN NE OLDUĞU BİLMEZ
Kavurganın yapılış ve faydalarını anlatan kuruyemiş esnaflarından Mehmet Tekatlı, kışın misafirlere ikram olarak kavurganın sunulduğunu anlattı.
“1960-1970’lerde şimdiki gibi çok çeşit kuruyemiş olmadığı için evde anneler ve nenelerimiz kavurga yapardı” diyen Tekatlı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bulguru kaynatıp kavururlar. Bulguru kavurduktan sonra menengiç, kendir tohumu, kırık leblebi ve karpuz çekirdeği ayrı ayrı kavrulur. Bu ürünler daha sonra karıştırılır ve kavurga ortaya çıkar. Kavurga kışın misafirlere ikram edilir. Kavurga çayın yanında güzel gider. Kavurga bir üründür. Kavurga insanı tok ve dinç tutar.”
Kavurganın strese ve astıma iyi geldiğinin bilindiğini belirten Tekatlı, “Kavurga alan bir daha alıyor. Şimdiki gençler kavurga nedir bilmez ama kavurga alınca bir müddet sonra alışıyorlar. Küçükken okula gittiğimizde annelerimiz kavurgayı paket yapıp cebimize koyardı. Kavurgayı çerez niyetine okulda yerdik. Kavurgaya talep var. Yurt dışından bile kavurgaya talep var. Kavurganın fiyatı gayet uygun. Kilogramını 60 liraya satıyoruz. Kavurga çekirdekten daha ucuz” ifadelerini kullandı.
KAVURGA NEDİR?
Kavurga; tahıldan yapılan geleneksel ve yöresel bir kuruyemiş türü. Türkiye'de farklı yörelerde çeşitli tohumların da buğday tanelerine karıştırılarak kavrulması ile yapılır. İçerisinde birçok yemişin, çeşitli çekirdeklerin ve tahılın bulunduğu kavurga, kilo problemi olanların da tüketebileceği bir besin.
