Gayrimenkul alım satımlarında rayiç bedel sözü çok sık telaffuz ediliyor. Rayiç bedel, bir taşınmazın piyasadaki alım satım bedelini ifade ediyor. Bunun yanında bir de halk arasında ‘ belediye rayiç bedeli’ olarak bilinen ‘vergi değeri’ bulunuyor. Belediyeler tarafından hesaplanan vergi değeri, taşınmazın minimum alım satım bedelini ifade ediyor. Bu değer hem bir taşınmazın piyasa değerinin altında satılmasını engellemek hem de emlak vergisini hesaplamak için kullanılıyor.
Esasen tapu işlemleri sırasında alışveriş hangi tutar üzerinden yapıldıysa o tutar beyan edilmeli. Şanlıurfa’da da sık karşılaşıldığı gibi, bazı emlakçılar, aracı şirketler, alıcı veya satıcılar rayiç değer ve vergi değeri arasındaki farkı yasal olmayan bir şekilde kullanabiliyor. Yani tapuda gayrimenkulün gerçek satış değeri değil, vergi değeri veya biraz üstü gösteriliyor.
DEĞERİ 3 MİLYON TL OLAN TARLA İLANDA 30 BİN TL
Şanlıurfa’da, tapu harcı, gelir vergisi, değer artış kazancı gibi ödemelerden kaçınmak isteyenlerin ilanlarında yasal olmayan bu yönteme çok sık başvuruluyor. Öyle ki kentte en hızlı konutlaşmanın yaşandığı Karaköprü ilçesinde internette ilanları yer alan arsa, tarla gibi taşınmaz ilanlarında çok komik rakamlar göze çarpıyor.
İnternette, Büyükkargılı Mahallesindeki bir ilanda 3 milyon liradan fazla değeri bulunan tarla 30 bin lira gibi komik bir rakamla satışa sunuluyor. Şanlıurfa merkeze 15 dakika uzaklıktaki tarlada 2 odalı ev bulunuyor. Üstelik elektrik ve suyu mevcut. Tarlada ahır ve çoban için ayrı bir oda da bulunuyor. Yaklaşık 13 dönüm tarla için ilanda gösterilen metrekare bedeli sadece 2 TL.
Öğütçü Mahallesinde de 16 dönümlük otobana çok yakın konumda bulunan fıstıklığın ilandaki fiyatı da 36 bin TL. Tarlada onlarca da fıstık ağacı bulunuyor. Bağ evi yapmaya müsait tarlanın konumu da şehir merkezine 10 km. uzaklıkta yer alıyor.
Karaköprü’de kırsal mahallerde bunlara benzer komik rakamlarla internette satışa çıkarılmış çok sayıda ilan bulunuyor.